سازمان ملی استاندارد در کشور ما در حوزه ایمنی و استاندارد خودرو نیز فعالیت چشم‌گیری دارد که تدوین استانداردهای ۸۵ گانه و ۵۵ گانه را در این حوزه برخی از این فعالیت‌ها بوده که در ادامه بیشتر با آن آشنا می‌شویم.
استاندارد ۵۵ گانه از سال ۸۹ به خودروسازان داخلی ابلاغ و لازم الاجرا شد و استانداردهای ۸۵ گانه نیز در سال ۹۷ طراحی و ابلاغ شد.
از آنجایی که صنعت خودروسازی داخلی ما هنوز به رشد و تکامل صنعت خودروسازی جهانی نرسیده است، در رعایت این استاندارد وقفه ایجاد شد و از امسال در برخی نمونه‌ها در حال پیاده‌سازی می‌باشند.
چند مورد از استانداردهای ۸۵ گانه لازم الاجرا که در خودروهای بروز دنیا نیز دیده می‌شود که مهمترین آنها شامل
سیستمهای پیشرفته‌ای همچون سیستم ترمز اضطراری (AEB)
سیستم کنترل پایداری (ESP)
سیستم کنترل فشار باد تایرها (TPMS)
سیستم حفاظت از عابران پیاده (PDW)
چراغهای روزتاب (Day Lights)
نشانگر تعویض دنده (GSI)و سیستم هشدار انحراف از مسیر (LDW) میباشد که در ادامه به اختصار به توضیح آنها می‌پردازیم.
سیستم ترمز اضطراری (AEB):
سیستم ترمز اضطراری پیشرفته (Advanced Emergency Brake)، یک سیستم ایمنی است که می‌تواند با استفاده ازحسگر‌هایی همچون دوربین‌ها، رادارها یا لیدارها از برخورد خودرو با وسایل نقلیه یا اشیاء دیگر جلوگیری کنند یا در صورت برخورد، از شدت آن بکاهد.
سیستم کنترل پایداری (ESP):
سیستم کنترل پایداری خودرو یا Electronic Stability Program (ESP) یکی از مهمترین سیستمهای ایمنی و کمکی در خودروهاست که با استفاده از سنسورها و کامپیوتر مرکزی خودر باعث می‌شود که خودرو درحرکت در پیچ، جاده‌های لغزنده و برفی از کنترل خارج نشود.
سیستم کنترل فشار باد تایرها (TPMS):
یکی دیگر از سیستمهای پیشرفته در ایمنی خودرو، سیستم ناظر فشار باد تایر یا Tire-pressure monitoring system است که فشار درونی تایر خودروها (سیستم TPMS) را با استفاده از یک گیج، یک صفحه نمایش پیکتوگرام یا یک چراغ هشدار فشار پایین ساده، پایش می‌کند.
سیستم حفاظت از عابران پیاده:
در خوردروهای به روز دنیا این سیستم تحت عنوان سیستم هشدار دهنده عابر پیاده در جلو بر روی خودروها بصورت دوربین تشخیص دهنده‌ی عابر نصب شده و با تشخیص عابر پیاده، هشدار لازم را برای جلوگیری از تصادف به راننده می دهد. اما در ایران به دلیل تحریم‌ها و کمبود امکانات تنها به تغییر در طراحی سپرها، کاپوت بسنده شده است.
سیستم هشدار انحراف از مسیر (LDW):
سیستم هشدار انحراف از مسیر یا Lane Departure Warning (LDW)، یک سیستم ایمنی دیگر است که هنگام خارج شدن خودرو از خط کشی‌های جاده، به راننده هشدار می‌دهد. این سیستم برای جلوگیری از تصادفاتی که بخاطر خستگی، حواس پرتی یا بی‌توجهی راننده اتفاق خواهد افتاد، طراحی شده است. سیستم LDW از یک دوربین، یک لیزر یا یک حسگر مادون قرمز تشکیل شده که در جلوی خودرو تعبیه شده است که برای شناسایی خطوط و علائم روی جاده استفاده می‌کند. این سیستم، با پردازش داده‌های تصویر آن را با زاویه فرمان، موقعیت و فاصله خودرو مقایسه می‌کند تا خودرو در مسیر درست خود باقی بماند.
لیست کامل استانداردهای ۸۵ گانه
1. تراز صدای مجاز (Sound level)
۲. حفاظ عرضی زیرشاسی عقب خودرو (Rear underrun protective device)
۳. موقعیت نصب پلاک عقب خودرو (Space for mounting and fixing rear registration plate)
۴. تجهیرات فرمان (Steering equipment)
۵. چفت وبستها و اجزاء نگهدارنده در (قفل و لولا) (Door latches and hinges)
۶. علائم و وسایل هشدار دهنده شنیداری (Audible warning device)
۷. وسایل دید غیر مستقیم و نصب آنها (Devices for indirect vision)
۸. سازگاری الکترومغناطیسی (Electromagnetic compatibility)
۹. اتصالات داخلی (Interior fittings)
۱۰. استحکام صندلی‌ها، تکیه گاه‌ها و پشت سری‌های آنها (Strength of seats their anchorages and head restraints)
۱۱. استحکام صندلی و تکیه گاه‌های آن مربوط به خودروهای مسافری بزرگ (Strength of seats and their anchorages)
۱۲. برجستگی‌های بیرونی(External projections of passenger cars)
۱۳. وسایل سرعت سنچ (Speedometer)
۱۴. پلاک شناسائی (Manufacturers statutory plate and vehicle identification number)
۱۵. وسایل شب‌نما (Retro reflecting devices)
۱۶. چراغهای موقعیت جلو و عقب، ترمز (position,stop and end-outline lamps)
۱۷. چراغ نشانگر جانبی (Side-marker lamps)
۱۸. چراغ راهنما (Direction indicators)
۱۹. روشنائی چراغ پلاک عقب (Illumination of rear registration plates)
۲۰. چراغ جلو آب بندی شده هالوژنی منتشر کننده نور پایین و بالا (Headlamps (halogen sealed beam (HSB))
۲۱. لامپهای رشته‌ای مورد استفاده در چراغهای تائید شده برای وسایل نقلیه موتوری و تریلرهای آنها (Filament lamps)
۲۲. چراغهای جلو وسائل نقلیه مجهز به منابع نوری تخلیه گازی (Headlamps with gas- discharge light sources)
۲۳. منابع نوری تخلیه گازی مورد استفاده در لامپهای تائید شده تخلیه گازی مورد استفاده در وسایل نقلیه موتوری (Gas-discharge light sources)
۲۴. چراغهای جلوی وسایل نقلیه موتوری، منتشر کننده نور پایین و بالا مجهز به لامپهای رشته‌ای و یا LED (Headlamps emitting anasymmetrical passing – beam)
۲۵. چراغ مه شکن جلو (Front fog lamps)
۲۶. بکسل بندها (Towing device)
۲۷. چراغ مه شکن عقب (Rear fog lamps)
۲۸. چراغ دنده عقب و چراغ مانور (Reversing lamps)
۲۹. میدان دید جلو (Forward field of vision of drivers)
۳۰. سیستم برفک زدا و مه زدای شیشه جلو (Windscreen defrosting and demisting systems)
۳۱. سیستم برف پاک کن و شیشه شوی شیشه جلو (Windscreen wiper and washer systems)
۳۲. حفاظ‌های چرخ (Wheel guards)
۳۳. پشت سری (Head restraints (headrests))
۳۴. حفاظ‌های جانبی (Lateral protection devices)
۳۵. سیستمهای ممانعت از پاشش (Spray suppression systems)
۳۶. جرم و ابعاد (Mass and dimensions)
۳۷. محدود کننده سرعت (Speed limitation devices)
۳۸. خودروهای تجاری در رابطه با برجستگی‌های بیرونی رو به جلو از صفحه عقب کابین آنها (External projections of commercial vehicles)
۳۹. قطعات کوپلینگ مکانیکی از خودروهای مرکب (Mechanical coupling)
۴۰. وسایل کوپلینگ بسته (CCD)، نصب یک نوع تائید شده OCD (Close coupling device)
۴۱. حفاظت از سرنشینان در هنگام برخورد روبرو (Frontal collision protection)
۴۲. حفاظت از سرنشینان در هنگام برخورد جانبی (Lateral collision protection)
۴۳. حفاظ عرضی زیر شاسی جلو (Front underrun protective devices)
۴۴. سیستم هیدروژنی (Hydrogen Systems)
۴۵. خودرو الکتریکی (برقی) (Electric power trained vehicles)
۴۶. توان موتور (Engine power)
۴۷. معیار مصرف سوخت خودروهای بنزینی، دیزل و دوگانه سوز
۴۸. معیار مصرف سوخت موتورهای دیزل
۴۹. هدایت پذیری (Handling)
۵۰. تجهیزات ثبت جاده‌ای (Tachograph)
۵۱. نصب کپسول آتش نشانی
۵۲. الزامات نصب مجموعه قطعات گاز سوز خودرو CNG
۵۳. جلوگیری از خطرات آتش سوزی (مخازن سوخت مایع) (prevention of fire risks)
۵۴. حفاظت از خودرو در برابر استفاده غیر مجاز (Anti -theft of motor vehicles)
۵۵. حفاظت از راننده در برابر مکانیزم فرمان در تصادفات (Steering mechanism)
۵۶. شناسایی کنترلهای دستی، خبردهنده‌ها و نشانگرها ( Identification of controls tell-tales and indicators)
۵۷. شیشه‌های ایمنی و نصب آنها (Safety glazing)
۵۸. رفتار احتراق و /یا امکان دفع سوخت و یا روانکار از مواد به کار رفته در ساختار گروه خاصی از خودروها (Fire resistance of interior materials)
۵۹. ساختار عمومی اتوبوس‌ها مسافربری (General construction of buses and coaches)
۶۰. استحکام سازه اصلی وسایل نقلیه مسافری بزرگ (Strength of superstructure)
۶۱. خودروهای حمل کالای خطرناک (Vehicles for the carriage of dangerous goods)
۶۲. کمربندهای ایمنی و سیستمهای نگهدارنده، سیستمهای نگهدارنده کودکان و سیستمهای نگهدارنده Isofix کودکان (Safety- belts)
۶۳. حفاظت از خودرو در برابر استفاده غیر مجاز (Anti- theft and alarm systems)
۶۴. دسترسی به وسیله نقلیه و قدرت مانور (Vehicle access and maneuverability)
۶۵. سیستم ترمز گیری وسایل نقلیه موتوری وتریلرها (Heavy vehicle braking)
۶۶. ترمزگیری (سیستم ترمز گیری خودروهای سواری (سبک)) (Braking of passenger cars)
۶۷. تکیه گاه‌های کمربند ایمنی، سیستمهای نگهدارنده و نگهدارنده ها (Sefety- belt anchorages)
۶۸. نصب وسائل روشنایی و علامت دهنده‌های نوری (Installation of lighting and light -signaling devices)
۶۹. چراغهای رانندگی در روز برای وسایل نقلیه موتوری (Daytime running lamps)
۷۰. سیستم سازگار چراغهای جلو برای وسایل نقلیه موتوری (Adaptive front-lighting systems (AFS))
۷۱. چراغ توقف برای وسایل نقلیه موتوری (parking lamps)
۷۲. سیستمهای گرمایش (Heating system)
۷۳. نصب تایرها (Installation of tyres)
۷۴. تایرهای پنوماتیک وسایل نقلیه و تریلرهای آنها (Tyres for passenger cars and their trailers)
۷۵. تایرهای پنوماتیک وسایل نقلیه تجاری و تریلرهای آنها (Tyres for commercial vehicles and their trailers)
۷۶. آلایندگی صوتی چرخش تایر، چسبندگی در سطح خیس و مقاومت غلتشی (Tyre rolling resistance,rolling noise and wet grip)
۷۷. تایر زاپاس برای استفاده موقت، تایرها / سیستم حرکت بر روی سطح صاف و سیستم کنترل فشار باد تایر (Temporary use spare unit, run
flat tyres, run flat – system and tyre pressure monitoring system)
۷۸. حفاظت از افراد پیاده (Pedestrians protection)
۷۹. سیستمهای تهویه مطبوع (Air-conditioning systems)
۸۰. ایمنی عمومی (General Safety)
۸۱. نشانگر تعویض دنده (Gear shift indicators)
۸۲. سیستم ترمز اضطراری پیشرفته (Advance emergency braking system)
۸۳. سیستم هشدار انحراف از مسیر (Lane departure warning system)
۸۴. سیستم هشدار خودرو (Vehicle Alarm Systems (VAS))
۸۵. حفاظت از سرنشینان کابین وسیله نقلیه تجاری (استحکام کابین) (Protection of the occupants of the cab of a commercial vehicle)
نتیجه گیری
با گسترش روز افزون وسایل نقلیه در سطح جاده‌ها، یکی از موارد حائز اهمیت ایمنی خودروها میباشد. تا همزمان با افزایش راحتی، ایمنی سرنشینان و افراد خارج از خودرو افزایش یابد.
با ایجاد و تبیین این استانداردها خودروسازان مجبور به ارتقاء سطح کیفیت و دست‌یابی به تکنولوژی های جدیدتر خواهند بود.